Η ιστορία της εκπαίδευσης στη Λεμεσό ανάγεται στο 1819, όταν μια ομάδα από επιφανείς κατοίκους της Λεμεσού με ιδιαίτερη αγάπη για την Ελληνική παιδεία ίδρυσαν με δική τους συνεισφορά, την πρώτη μονοετή Ελληνική Σχολή ή Σχολαρχείο. Για να στεγαστεί η Σχολή, ο τότε Επίσκοπος Κιτίου και Αμαθούντας Μελέτιος παραχώρησε το κτήριο της Μητρόπολης. Πρώτος Διευθυντής της Σχολής ήταν ο Δημήτριος Θεμιστοκλέους. Η λειτουργία της Σχολής διακόπηκε το 1821, εξαιτίας της ελληνικής επανάστασης, και επαναλειτούργησε το 1834 ως Σχολή τριετούς φοίτησης στον περίβολο της Αγίας Νάπας. Τη διεύθυνση της Σχολής αναλαμβάνει από το 1870 μέχρι το 1913 ο Ανδρέας Θεμιστοκλέους, γιος του πρώτου Διευθυντή Δημήτρη Θεμιστοκλέους, άνθρωπος προικισμένος με πνευματικά και ηθικά χαρίσματα και με άρτια επιστημονική μόρφωση. Ήταν ο πρώτος εισηγητής της Σωματικής Αγωγής στη Λεμεσό και για τον σκοπό αυτό ίδρυσε το πρώτο δημόσιο γυμναστήριο στην πόλη κοντά στη Σχολή. Για την όλη δράση του δόθηκε σ΄ αυτόν η επωνυμία «Ανδρέας ο Δάσκαλος» και η πόλη τον τίμησε με προτομή σε κεντρικό δρόμο της Λεμεσού.

Η Ελληνική Σχολή συνέχισε να στεγάζεται στο κτήριο που βρισκόταν στον περίβολο της Αγίας Νάπας μέχρι το 1896, όταν λόγω σεισμού κατέστη ακατάλληλο. Με τη βοήθεια της Ελληνικής Κυβέρνησης κτίστηκε νέο σχολικό κτήριο στο κέντρο της πόλης, στον σημερινό χώρο στάθμευσης, απέναντι από το ΤΕΠΑΚ. Το 1906 η Σχολή με ενέργειες του Ανδρέα Θεμιστοκλέους αναγνωρίζεται ως Πεντατάξιον Ημιγυμνάσιον, ενώ τη χρονιά 1915 – 1916 προστέθηκε και έκτη τάξη, οπότε αναγνωρίστηκε ως πλήρες εξατάξιο Γυμνάσιο, ισοδύναμο με τα υπόλοιπα γυμνάσια του Ελληνικού Κράτους. Έτσι η Ελληνική Σχολή, το «Ελληνικόν», όπως ήταν γνωστό, συνέχισε τη λειτουργία του ως Ελληνικόν Γυμνάσιον Λεμεσού. Πρόγραμμα μαθημάτων ακολουθήθηκε το επίσημο Αναλυτικό Πρόγραμμα της ελεύθερης Ελλάδας για τα σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης, προστέθηκε μόνο η διδασκαλία της Αγγλικής ως επίσημης γλώσσας της Κυβέρνησης της Κύπρου.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1940 παρατηρείται οξύ στεγαστικό πρόβλημα, λόγω της μεγάλης αύξησης των μαθητών, γεγονός που οδήγησε τον εμποροβιομήχανο Νικόλαο Π. Λανίτη να εξαγγείλει το 1945 μεγάλη δωρεά για την ανέγερση σύγχρονου σχολικού κτηρίου, του σημερινού Λανιτείου Λυκείου. Ο δωρητής ανακηρύχθηκε από την Εφορεία Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λεμεσού ως Μεγάλος Ευεργέτης και αποφασίστηκε να τιμηθεί η προσφορά του με την τοποθέτηση του ανδριάντα του στο άτριο του Σχολείου, την τοποθέτηση της φωτογραφίας του στο γραφείο της Διεύθυνσης και με την καθιέρωση αθλητικών εκδηλώσεων με τίτλο «Λανίτεια». Το 1952 το κτήριο αποπερατώθηκε και το Σχολείο το 52-53 μετονομάστηκε σε Λανίτειον Ελληνικόν Γυμνάσιον προς τιμήν του Μεγάλου Ευεργέτη.

Το Λανίτειο εδώ και δύο αιώνες διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εθνική, πνευματική και πολιτισμική ζωή της Λεμεσού και ολόκληρης της Κύπρου. Η πορεία του είναι συνυφασμένη με την ιστορία του νησιού, αφού σε στιγμές κρίσιμες για τον λαό μας έδωσε δυναμικά το παρόν του. Τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του συνέπεσαν με την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα του 1955-59 και σημαδεύτηκαν από την αντίσταση των μαθητών του κατά των Άγγλων. Αποκορύφωμα υπήρξε η σύγκρουση στις 14 Δεκεμβρίου 1955 μαθητών και καθηγητών με Άγγλους στρατιώτες στην αυλή του Σχολείου. Η σύγκρουση αυτή έχει καταγραφεί στην ιστορία ως η μάχη του Λανιτείου. Στο άτριο του Σχολείου βρίσκεται η προτομή του ήρωα, μαθητή του Λανιτείου, Ανδρέα Βλάμη που σκοτώθηκε από τους Άγγλους σε ηλικία 17 ετών.

Το 1960 λειτουργεί στον χώρο του Λανιτείου το Ελληνικόν Γυμνάσιον Θηλέων Λεμεσού που μετονομάστηκε το 1961 σε Α΄ Γυμνάσιον Θηλέων Λεμεσού και στη συνέχεια σε Ε΄ Γυμνάσιο το 1973. Μετά τα τραγικά γεγονότα του 1974 και την τεράστια αύξηση του μαθητικού πληθυσμού, λειτούργησε στον χώρο του Λανιτείου το τριτάξιο Όγδοο γυμνάσιο Λεμεσού ενώ το Λανίτειο Ελληνικόν . Γυμνάσιο όπως και το Ε΄ Γυμνάσιο Λεμεσού λειτούργησαν με εναλλασσόμενη φοίτηση, πρωινή και απογευματινή.

Τη σχολική χρονιά 1984 - 1985 το Λανίτειο Ελληνικό Γυμνάσιο μετονομάζεται σε Λανίτειο Λύκειο Α΄ και το Ε΄ Γυμνάσιο Λεμεσού σε Λανίτειο Λύκειο Β΄ μέχρι τη χρονιά 2013-14 όπου τα δύο αυτά Λύκεια ενώνονται με την ονομασία Λανίτειο Λύκειο, όπως είναι και η σημερινή ονομασία του αρχαιότερου εκπαιδευτηρίου της πόλης και του δεύτερου σε αρχαιότητα σε ολόκληρη την Κύπρο. Στο σημερινό Λανίτειο στεγάζονται τα δύο ειδικά σχολεία, το μουσικό και το αθλητικό, τα οποία πρωτολειτούργησαν το 2006. Στον ίδιο χώρο στεγάζονται το Λανίτειο Γυμνάσιο (στον χώρο του Λανιτείου Λυκείου Β), το Λανίτειο Δημοτικό, Σχολείο Προδημοτικής Εκπαίδευσης, θέατρο, τα γραφεία της σχολικής Εφορείας Λεμεσού και μια μικρή εκκλησία, για να εξυπηρετεί τις θρησκευτικές ανάγκες των μαθητών. Λειτουργεί επίσης κρατικό Ινστιτούτο Επιμόρφωσης.

Σημαντικές προσωπικότητες των εθνικών και κοινωνικών αγώνων, της επιστήμης και των γραμμάτων, της πολιτικής, του αθλητισμού, των διαφόρων εκφάνσεων των τεχνών και του πολιτισμού, συγκαταλέγονται ανάμεσα στους Εκπαιδευτικούς που πρόσφεραν με τη διδασκαλία τους και συνέβαλαν στη μόρφωση και την παιδεία των Ελληνοκυπρίων, από το 1819 έως σήμερα. Χιλιάδες οι απόφοιτοι μαθητές του που διαπρέπουν στη ζωή του τόπου μας αλλά και του εξωτερικού.

Do something important

Become a member